20 augustus 2013
Augustus column
`Tante Cor` door Riet, vrijwilligster bij Cliëntenbelang Amsterdam.
Hard belgerinkel, stevige voetstappen, ritselende rokken en het geluid van een flinke sleutelbos, waarmee de deur van het slot gaat. Angstig, met een beetje buikpijn, sta ik achter mijn ouders verstopt. We worden naar binnen gelaten en de deur wordt daarna weer stevig op slot gedaan. We zijn in het gebouw Sancta Maria, onderdeel van het psychiatrisch ziekenhuis in Noordwijkerhout.
Door de lange gang komt tante Cor aangesloft, in een dikke grijze jas die bij nader inzien een jurk moet voorstellen. Haar grijze haar, zonder enig model, recht afgeknipt. Haar felle blauwe ogen kijken dwars door mij heen. Zij roept mij even apart om mij dringend te vertellen dat mijn opa en oma helemaal niet dood zijn en ik vooral niet moet geloven wat mijn ouders zeggen!
Haar ouders waren al jaren geleden overleden. Diepe indruk maakte het op mij dat het haar een keer gelukt was om te ontsnappen. Zij is toen van Noordwijkerhout naar Amsterdam gegaan en heeft haar ouderlijk huis teruggevonden. Dat daar vreemde mensen woonden vond zij absoluut geen bewijs voor het tegendeel van haar bewering.
Dit gebeurde ruim 55 jaar geleden. Ik was nog heel klein en denk er niet meer zo vaak aan terug. Dat tante Cor mij ineens weer helder voor de geest stond, kwam door het verhaal van de 44-jarige Roelie. In januari 2012 verhuist zij vanuit een GGz-instelling in Delfzijl naar Ommen. Zij heeft een licht verstandelijke beperking en psychische problemen. Haar oude behandelaars geven nog mee wat Roelie nodig heeft. Warme en invoelende zorg!
Lichamelijk is zij niet agressief, aldus dit rapport. Dit las ik in een krantenartikel van Anna van Es. Daarin staat ook een citaat van Martinus Stollinga: Het is verkeerd gegaan toen Novo zich ook met GGz ging bezighouden”. Hij is voorzitter van de familieraad van de zorginstelling.
Roelie was vrijwillig opgenomen. Desalniettemin heerste er een streng regime dat, volgens de zussen van Roelie, indirect heeft bijgedragen aan de dood van hun zus. De avond voor haar dood wilde zij namelijk vluchten. Toen zij haar bankpas, id-kaart en mobieltje terug wilde hebben, ging het helemaal mis!
Er ontstond en worsteling en de rest van het trieste verhaal is u bekend. Wat moeten Roelie en degenen die de worsteling met haar aangingen bang zijn geweest. Onervaren zijn en niet weten wat te doen. Paniekvoetbal zonder dat een arts of verpleegkundige met ervaring in de buurt is. Afschuwelijk voor iedereen.
Ik vraag mij af of de bezuinigingen er toe hebben geleid dat mensen te weinig geschoold zijn en toch geacht worden in complexe situaties juist te handelen? Zorg van goede kwaliteit is een patiëntenrecht en vechten met een patiënt lijkt mij uit den boze.
Toch zullen er altijd, net als in de tijd van mijn tante Cor, dingen blijven misgaan. Of dit nu binnen of buiten de instelling gebeurt. Gelukkig helpt de openheid en discussie van deze tijd ons om alert en weerbaar te zijn.