27 januari 2022
Gemeente gaat wachtlijst huishoudelijke hulp aanpakken
Om de wachtlijst voor Hulp bij het huishouden (Hbh) te verkorten, heeft gemeente Amsterdam besloten om cliënten met een hoger inkomen te ontmoedigen om huishoudelijke hulp via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) aan te vragen. De Buurtteams en zorgaanbieders moeten dit met nieuwe aanvragers gaan bespreken. Wij wilden liever dat de gemeente mensen met een hoger inkomen in een communicatiecampagne zou oproepen om zelf huishoudelijke hulp in te huren.
Het aantal wachtenden op de wachtlijst voor Hbh is opgelopen tot 1550. Iemand die nu een aanvraag doet, moet maar liefst 2 jaar wachten op hulp. De wachtlijst is het gevolg van het toegenomen zorggebruik door mensen met hoge en middelhoge inkomens. Daardoor kunnen mensen met lagere inkomens nu moeilijk hulp krijgen (zie kader rechts).
Ontmoedigen
Onze beleidsmedewerker Wmo Fatima Ouariachi: “Nu er een wachtlijst is vinden wij het ook reëel, dat mensen met een hoger inkomen zelf betalen voor een huishoudelijke hulp. Zo komt de hulp van de gemeente terecht bij de mensen die het niet zelf kunnen betalen.
Maar omdat de gemeente de door het Rijk vastgestelde regels niet kan veranderen, is ‘ontmoedigen’ de enige andere manier om de wachtlijsten te verkorten. Dit zal een beetje helpen, maar de echte oplossing moet van het Rijk komen.”
Zelf betalen
Met 'ontmoedigen' bedoelt de gemeente dat zij cliënten met een hoger inkomen gaat aansporen om zelf een huishoudelijke hulp in te huren. De gemeente schrijft: ‘Het is in de geest van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) om cliënten aan te spreken op hun zelfredzaamheid. Financiële zelfredzaamheid maakt daar onderdeel van uit.’
Twee manieren
De gemeente kan cliënten met een hoger inkomen op 2 manieren ontmoedigen. De eerste is om ze te laten afzien van een aanvraag, vóórdat ze een toegangsgesprek hebben. De gemeente kan folders maken, een tekst op de website plaatsen en contact zoeken met verwijzers om cliënten die het kunnen betalen aan te sporen zelf een hulp in te huren.
De andere manier is om cliënten met een hoger inkomen die al een aanvraag hebben gedaan, tijdens het gesprek met het buurtteam of de zorgaanbieder te vragen om de zorg toch zelf in te huren en te betalen.
Advies niet overgenomen
Fatima Ouariachi: “Wij vinden dat Buurtteams en zorgaanbieders laagdrempelig moeten zijn, en dat zij niet de taak hebben om zorgaanvragen te ontmoedigen. Dat moet de gemeente doen, als verantwoordelijke voor het beleid. Wij vonden een communicatiecampagne van de gemeente daarom een beter middel.
De gemeente heeft ons advies niet overgenomen. Zij gaat toch de Buurtteams en de zorgaanbieders vragen om een deel van de cliënten te ontmoedigen. De gemeente denkt namelijk dat dit meer effect zal hebben dan een communicatiecampagne.
Wachtlijsten door regels Rijk
Het Rijk heeft in 2019 bepaald dat de eigen bijdrage voor Hulp bij het huishouden (Hbh) niet meer afhankelijk is van het inkomen. Iedereen betaalt hetzelfde lage tarief, ook al heeft iemand een hoog inkomen.
Het aantal aanvragen Hbh vanuit hoge en middelhoge inkomens is sindsdien sterk gegroeid, met lange wachtlijsten als gevolg.
De gemeente blijft met andere gemeenten pleiten bij het Rijk voor het aanpassen van de regels, maar dit heeft nog geen resultaat opgeleverd.
Artikel in Het Parool
Lees ook het artikel 'Ook rijken hebben recht op thuishulp' (PDF) (dinsdag 1 februari 2022)
Stand van zaken
Wilt u weten wat de laatste stand van zaken is rond de wachtlijsten? Leest u dan het artikel 'Vervolg aanpak wachtlijsten Hulp bij het huishouden' van 21 april 2023.