3 december 2020
'Ik ben ook een jonge mantelzorger'
Toen ik enige tijd geleden een zaal vol jonge mantelzorgers toesprak zei ik: “Ik ben een jonge mantelzorger”. Daar moesten ze erg om lachen en mijn voorzitter zei: “Daar ben je veel te oud voor”. Inderdaad was ik al over de 50, maar het kwam denk ik omdat ik nog maar heel kort wist dat ik een jonge mantelzorger was. Ik bleek een KOPP te zijn (Kind van een Ouder met Psychische Problemen).
Door Malène Duijst, coördinator van het Platform Mantelzorg Amsterdam
Ik was daarbij in een enthousiaste stemming, omdat er net een promotiefilmpje uit was en dat de vertoning ervan zoveel jonge mensen had getrokken. Ik wilde vooral vertellen dat ik het zo fijn voor ze vond, dat zij op veel jongere leeftijd doorhebben wat het betekent om voor iemand in de familie te moeten zorgen.
Hoe eerder je dat weet, hoe sneller je kunt werken aan je herstel. Dat wist ik inmiddels uit de onderzoeken die ik had gelezen. Toen ik 10 jaar geleden begon met zoeken was er nog weinig te vinden over KOPP en KOV (Kinderen van een Ouder met Verslaving), terwijl 70% van de KOPP/KOV-kinderen psychosomatische klachten ontwikkelt.
Inmiddels is duidelijk dat vroege preventieve hulp aan kinderen in gezinnen met een psychisch zieke en/of verslaafde ouder van zeer groot belang is. Hoe eerder de hulp komt, hoe beter.
Vaak is er sprake van zogeheten 'parentificatie', waarbij de kinderen een grote verantwoordelijkheid hebben die normaal gesproken bij een volwassene hoort te liggen. Ze leren hun eigen grenzen niet kennen en er is een redelijk risico op misbruik door anderen en het zelf verslaafd raken.
Vanuit het Platform Mantelzorg Amsterdam hebben we de KOPP/KOV-kinderen en jongeren tot speerpunt in ons beleid benoemd: de jonge mantelzorgers. Een groep die overigens breder is.
We begonnen met een ongevraagd advies aan de gemeente over de richtlijnen bij Hulp in het huishouden. Omdat daarin stond wat kinderen vanaf 5 jaar konden doen in huis, om dat te verrekenen met de inzet van betaalde thuiszorg. Dat hebben we bestreden, ze moeten kind kunnen zijn.
Ambtenaren van de gemeente begrepen het niet en zeiden: “Die kinderen kunnen toch zelf wel een boterham smeren?” Waarop wij zeiden: “Dit zijn kinderen waarvoor een keer iemand een boterham moet smeren”.
We hebben ook een advies geschreven voor de 'Verordening zorg voor de Jeugd' in Amsterdam. We vinden dat kinderen apart van de ouders moeten kunnen vertellen hoe het met ze gaat. We waren niet tevreden met het antwoord van de wethouder, die vertelde dat de Ouder en Kind Teams zelf mogen beslissen of de kinderen apart van de ouders mogen vertellen hoe het met ze gaat.
Daar zijn we het niet mee eens en we blijven erop inzetten dat dit beleid verandert. Kinderen komen nu pas in beeld als ze probleemgedrag hebben en doorverwezen moeten worden naar de jeugdzorg. Wij willen juist voorkomen dat het zover komt. De kinderen waar ogenschijnlijk niets mee aan de hand is, hebben preventieve steun nodig om te voorkomen dat ze de patiënt van de toekomst worden.
We gaan graag in gesprek met geïnteresseerden, jonge mantelzorgers en volwassen KOPP/KOV om te bespreken wat ze missen in de praktijk. Voor informatie, vragen en opmerkingen kunt u mailen naar platformmantelzorg@clientenbelangamsterdam.nl t.n.v. Malène Duijst, coördinator Platform Mantelzorg Amsterdam.