15 december 2025

Oproep: Stop het thuiszitten van leerlingen

Samen met Onderwijs Consumenten Organisatie (OCO) en Jeugdplatform Amsterdam hebben wij eerder deze maand een brandbrief gestuurd naar alle Amsterdamse scholen, de samenwerkingsverbanden onderwijs en de gemeente Amsterdam over het groeiende aantal kinderen in Amsterdam dat thuiszit. Oorzaak: er is voor hen geen passende plek in het Amsterdamse onderwijs. Dit blijkt niet alleen uit de cijfers, maar ook uit de vele schrijnende situaties waarbij wij steeds vaker betrokken zijn. De invoering van passend onderwijs ruim 10 jaar geleden had als doel een einde te maken aan het thuiszitten van kinderen. Dit is niet gelukt. Onze oproep aan alle betrokken partijen is daarom: Stop het thuiszitten!

 

Diverse landelijke onderzoeken bij de evaluatie van passend onderwijs lieten zien dat nog steeds leerlingen onterecht geweigerd werden, dat de extra ondersteuning op scholen niet altijd op orde is en dat er voor verschillend groepen leerlingen niet altijd een passende plek is.

 

Niet alleen is hiermee een belangrijke doelstelling van passend onderwijs niet waargemaakt, het gaat ook in tegen het internationaal vastgelegde recht van kinderen op onderwijs.

 

Gevolgen voor kind én gezin groot

Terwijl de meeste Amsterdamse kinderen gewoon naar school gaan, is het onacceptabel dat een kleine groep kinderen verstoken blijft van onderwijs dat bij hen past. De korte en lange termijn gevolgen voor de kinderen, hun toekomst én het hele gezin zijn groot.

Ouders zien zich geconfronteerd met een ingewikkeld systeem. Ze weten niet wat ze kunnen en mogen verwachten van scholen. Ze krijgen tegenstrijdige adviezen van bijvoorbeeld een behandelaar of ondersteuningscoördinator, het Ouder- en Kindteam of een adviseur van één van de samenwerkingesverbanden onderwijs. 

 

Ze proberen hun weg te vinden naar iets wat voor anderen zo vanzelfsprekend is: onderwijs dat hun kind helpt zich te ontwikkelen.

 

Actiepunten

Op basis de bestaande knelpunten hebben we 12 actiepunten opgesteld, waarmee Amsterdamse scholen, de samenwerkingsverbanden, de gemeente en jeugdhulpaanbieders aan de slag kunnen. Omdat de tijd dringt, hebben we gekozen voor een praktische en doelmatige aanpak. 

 

Een greep uit de actiepunten:

• Bied inzicht in het ondersteuningsaanbod van scholen in Amsterdam. 
  Het ondersteuningsaanbod van scholen in Amsterdam kan een stuk duidelijker gemaakt worden voor ouders en leerlingen. Belangrijk voor bij de schoolkeuze, maar ook wanneer discussie ontstaat over de mogelijkheden van de school, bijvoorbeeld over extra ondersteuning.
• Bied duidelijkheid over verantwoordelijkheden.
  Er moet duidelijkheid komen over de verantwoordelijkheden van scholen, jeugdhulp, leerplicht en het samenwerkingsverband wanneer een leerling dreigt thuis te komen zitten. 
• Neem actie tegen deeltijd thuiszitten.
  Er zijn steeds meer leerlingen die niet volledig naar school mogen van scholen, omdat de juiste ondersteuning niet beschikbaar zou zijn. Dit zien we ook bij leerlingen die op een wachtlijst staan. 
• Heb aandacht voor gevolgen voor het gezin.
  De effecten op een gezin als een leerling thuis komt te zitten zijn groot. Ook de financiele gevolgen kunnen groot zijn, wanneer met name jonge leerlingen zonder (voltijd) school komen te zitten. Ouders geven aan soms minder te gaan werken, of zelfs te stoppen met werken.
• Faciliteer oudergroepen.
  We zien dat ouders veel steun aan elkaar kunnen hebben. Het Oudersteunpunt werkt aan het bij elkaar brengen van die groepen, maar om deze ondersteuning goed in te richten is meer geld nodig. 

 

Op agenda Raadscommissie OZA

Onze gezamenlijke oproep staat op 14 januari a.s. op de agenda van de Raadscommissie Onderwijs, Zorg en Armoedebestrijding (OZA). Om onze zorgen nogmaals duidelijk te maken, gaan wij tijdens deze vergadering inspreken namens alle betrokken ouders en kinderen.

Terug naar het nieuwsoverzicht »

---