9 maart 2020
PMA: Terugblik op 2019
Het Platform Mantelzorg Amsterdam (PMA) stelt ieder jaar een aantal prioriteiten. De actualiteit doorkruist deze soms. Halverwege 2019 kwamen wij erachter dat de gemeente in de voorjaarsnota behoorlijke bezuinigingen op mantelzorg hadden opgenomen. Het PMA heeft daarom 2 keer ingesproken in de Raadscommissie Zorg. Dit heeft geleid tot het behoud van het mantelzorgcadeau in 2019 is behouden in 2019 en tot een discussie over het voortbestaan ervan.
Wat ons betreft is er juist méér steun nodig voor mantelzorgers, van jong tot oud. Meerdere partijen hebben vanuit het eigen perspectief hun mening gegeven over de positie van mantelzorgers. Wij hebben onze visie gedeeld met de Stedelijke Wmo-Adviesraad. Deze heeft deze visie verwerkt in het advies dat het met het Jeugdplatform Amsterdam en de Participatieraad heeft opgesteld.
PMA op pad
Het PMA is in 2019 begonnen met het organiseren van informatiebijeenkomsten in de stadsdelen. Met de mantelzorgconsulenten van de gemeente en de betreffende stadsdeelambtenaar Mantelzorg. Het benoemen van mantelzorgconsulenten bij de maatschappelijke diensten is een belangrijke stap geweest om meer aandacht aan de mantelzorger te besteden.
Veel hulp en aandacht gaat uit naar patiënten. Nog te vaak worden mantelzorgers alleen gezien als ze kunnen worden ingezet. En niet als hulpvrager zelf.
Zo kunnen collega's van de mantelzorgconsulenten in stadsdeel Zuidoost met al hun vragen over mantelzorg bij hen aankloppen. Een goede manier om hun kennis te delen. Als het nodig is nemen zij ook taken over om met de mantelzorgers hun hulpvraag in kaart te brengen.
Jonge mantelzorgers
Kinderen die opgroeien als jonge mantelzorger en geen zichtbare problemen hebben, komen vaak niet in beeld bij hulpverleners. Zij worden zelfs in de praktijk beschouwd als een huisgenoot die ingezet kan worden in het huishouden.
Wij hoorden van een moeder met een ernstig zieke man dat een hulpverlener vond dat haar dochter wel meegerekend kon worden bij de indicatie voor de Hulp bij huishouden (Hbh). Wij hebben juist gepleit voor het tegenovergestelde. Kinderen met een zieke ouder doen vaak al veel meer, zowel in fysieke als geestelijke zin. Zij moeten kind kunnen zijn, hun huiswerk kunnen maken en bijvoorbeeld aan sport kunnen doen.
Stedelijke bijeenkomst
Deze jaarlijkse stedelijke bijeenkomst van het PMA ging over KOPP-kinderen; Kinderen (jonge mantelzorgers) van Ouders met een Psychisch Probleem. Als één van de ouders uitvalt door een ziekte of beperking is het belangrijk dat de kinderen ook als hulpvrager worden beschouwd.
Mogelijk is een vergelijkbare beleidsbrief nodig voor jonge mantelzorgers, zoals die er is voor mensen met dementie. KOPP-kinderen komen namelijk relatief laat in aanraking met de Jeugdhulp of de geestelijke gezondheidszorg. De problemen rond jonge mantelzorgers zijn opgenomen in ons Activiteitenplan voor 2020 en gaan er onder andere weer over in gesprek met de de gemeente.
Meer onder de aandacht brengen
Andere zaken die we onder de aandacht willen brengen zijn:
- De problemen van gezinsleden van wie een ouder of kind een ernstig ongeluk heeft gehad. Vaak lijden ze aan een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS), maar herkennen zorg- en hulpverleners dat niet.
- Jongeren die iedere dag pijnmedicatie nemen zonder dat er een duidelijke medische noodzaak is. Vaak gaat het om psychische overbelasting door de situatie thuis.
- De inbreng van ouders en kinderen in de hulpverlening wordt te weinig als gelijkwaardig beschouwd. Onderzoekers pleiten ervoor om ieders inbreng (verwanten, kinderen en beroepskrachten) even zwaar te laten wegen.
Informele Zorg
Informele zorg wordt vaak in één adem met mantelzorg genoemd. Maar er zijn toch echt verschillen. Zo verlenen vrijwilligers onbetaalde (informele) zorg. Mantelzorg is ook onbetaald, maar ontstaat vanuit een relationele band.
Vrijwilligerswerk is aanvankelijk een keuze, maar soms kan deze vorm van vrijwilligerswerk uitgroeien tot een relationele band. In zo'n geval kan de vrijwilliger - evenals de mantelzorger - de zorg voor de patiënt niet loslaten als er geen goede opvang of hulp is.
Fundament in de samenleving
In de gemeentelijke nota ‘Sociale Basis: Samen Vooruit’ beschouwd de gemeente beide groepen als belangrijke fundamenten in de samenleving. Wij hebben tijdens het totstandkomen van deze nota onze zorgen geuit over de positie van mantelzorgers en vrijwilligers. Zo misten wij goede voorwaarden voor hun ondersteuning.
Omdat beide groepen logischerwijs veel met elkaar te maken hebben, zal het PMA de uitvoering van de nota in 2020 natuurlijk kritisch blijven volgen.