8 december 2015
Evaluatie Wmo: knelpunten niet scherp genoeg in beeld
In september heeft de gemeente Amsterdam de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), die sinds 1 januari van kracht is, geëvalueerd. We misten in die evaluatie veel kritische punten die wij, maar ook andere organisaties zoals de Stedelijke Wmo-adviesraad, dit jaar hebben aangekaart. Wij hebben zelf ook een evaluatie opgesteld, die we de gemeente hebben voorgelegd. De gemeente erkent dat verbeteringen nodig zijn. Afgesproken is dat we regelmatig over de knelpunten in gesprek zullen gaan.
Van veel mensen hebben we gehoord dat zij niet zijn geïnformeerd over de mogelijkheid om een onafhankelijke cliëntondersteuner in te kunnen schakelen, bijvoorbeeld bij het keukentafelgesprek. Naar aanleiding van onze evaluatie erkent de gemeente dat de informatievoorziening hierover te kort geschoten is en beter moet. Dit is immers een wettelijke taak van de gemeente.
Informatievoorziening onder de maat
Ook over andere onderwerpen worden cliënten niet altijd goed geïnformeerd. We hebben de indruk dat professionals cliënten nauwelijks of niet informeren over het aanbod van verschillende aanbieders. Het lijkt een automatisme dat medewerkers direct doorverwijzen naar het aanbod van de eigen organisatie. En dat is niet altijd in het belang van de cliënt.
Ook lijken cliënten helemaal niet op de hoogte te zijn van de mogelijkheid van een 'second opinion'. Dit kan belangrijk zijn als iemand het niet eens is met het oordeel van de medewerker die het ondersteuningsplan heeft geschreven.
Onderzoek hulpvraag niet altijd goed uitgevoerd
Een ander punt van zorg is het onderzoek naar de hulpvraag, dat nog niet altijd goed wordt uitgevoerd. Afgelopen jaar vonden de herindicaties onder flinke tijdsdruk plaats. Hierdoor is bij sommige cliënten de ondersteuningsvraag niet goed vastgesteld. Dit komt ook omdat niet alle medewerkers in de wijkzorg voldoende deskundigheid hebben over de uiteenlopende ziektebeelden en situaties.
Zij zouden dan andere deskundigen moeten inschakelen, maar organisaties kennen elkaar soms nauwelijks, waardoor dat vaak niet gebeurt. Wij vinden dat cliënten ervan op aan moeten kunnen dat deskundigheid gewaarborgd is.
Wijkzorg is nog niet ‘zorg dichtbij u’
Sinds 2015 krijgen mensen een vaste contactpersoon in het wijkzorgteam. Deze ‘klanthouders’ hebben een nieuwe verantwoordelijkheid als procesbewaker. Maar zij vullen hun rol niet altijd goed in. Zij informeren cliënten bijvoorbeeld soms niet over de voortgang van hun aanvraag . Sommige cliënten hebben te maken gehad met vertraging van hun aanvraag, zonder dat zij weten waarom, of wat de verwachting is. Dat vinden wij kwalijk.
Daarnaast vullen klanthouders hun ‘wegwijzerrol’ te weinig in. Als een cliënt bijvoorbeeld een afwijzing heeft gekregen van een aanvraag voor een maatwerkvoorziening, zou de klanthouder begeleiding moeten bieden bij het vinden van een algemene voorziening. Dit verloopt niet altijd goed. We constateren ook dat klanthouders te weinig weten over de situatie van Pgb-houders en het aanvragen van een Pgb.
Herindicaties HbH verlopen onzorgvuldig
Over Hulp bij het Huishouden was de evaluatie van de gemeente in onze ogen veel te positief. De geluiden uit de praktijk zijn zorgelijk. Mensen worden overrompeld door hun zorgaanbieder, die aankondigt dat ze minder hulp krijgen zonder dat ze een zorgvuldig gesprek hebben gehad.
Soms vindt het gesprek telefonisch plaats, waardoor de cliënt niet iemand anders kan vragen om bij het gesprek aanwezig te zijn. Aanbieders schrijven in het afsprakenoverzicht een taakverdeling op zonder dat de cliënt begrijpt wie een deel van het werk moet overnemen (welke buurvrouw?). We hebben met klem benadrukt dat deze knelpunten echt moeten worden aangepakt.
Lees Klik hier om de hele evaluatie te lezen.