27 oktober 2025
Wmo schiet tekort voor mensen met levenslange, levensbrede beperking
Sinds 10 jaar biedt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) voorzieningen om inwoners te ondersteunen met het oog op zelfredzaamheid en participatie. In de praktijk blijkt de Wmo alleen niet altijd passend voor mensen met een levenslange en levensbrede beperking of chronische ziekte. Samen met Ieder(in) hebben we dit jaar onderzoek gedaan naar de ervaringen van mensen met de Wmo. Aan dit landelijke onderzoek hebben 1385 mensen deelgenomen. Daarnaast hebben we een aparte rapportage gemaakt voor de gemeente Amsterdam, waaraan 86 mensen hebben meegedaan.
De resultaten liegen er niet om: Amsterdammers met een levenslange, levensbrede beperking ervaren bij de Wmo talloze problemen bij aanvraagprocedures, voorzieningen en ondersteuning voor zelfredzaamheid en participatie. Verder vrezen zij dat dit in de toekomst verder verslechtert.
Moeilijke aanvraagprocedures
Een eerste uitkomst van het onderzoek is dat mensen met een levenslange, levensbrede beperking veel moeilijkheden ervaren bij de aanvraagprocedure bij de gemeente. Ze geven het contact met de gemeente Amsterdam over hun Wmo - voorziening gemiddeld het rapportcijfer 5.6.
Het aanvraagproces wordt door ongeveer de helft van de mensen als moeilijk of zeer moeilijk ervaren en duurt veel te lang. Daarbij kregen we veel meldingen van moeilijkheden met de indicaties. Die zijn vaak te kortdurend en bij niet - passende (her)indicaties weten mensen maar zelden of en hoe ze bezwaar kunnen maken.
Ontevredenheid over Wmo - voorzieningen
Aan de deelnemers aan het onderzoek is ook gevraagd om de verschillende maatwerkvoorzieningen die aangeboden worden vanuit de Wmo, rapportcijfers te geven. Als uitkomst krijgt dagbesteding bijvoorbeeld een zeer positieve score (8.4). Aan de andere kant vallen vervoersvoorziening (5.4) en hulpmiddelen (6.0) echter op als problematisch laag.
Over de vervoersvoorziening melden veel mensen dat ze zich met de vervoersvoorziening niet voldoende kunnen verplaatsen en dat de kwaliteit niet goed is. Met hulpmiddelen ervaren mensen vaak problemen bij onderhoud, reparaties en kwaliteit.
Voor deze problemen hebben wij voor deze zomer aandacht gevraagd met behulp van ons Manifest voor mensgericht en doeltreffend Wmo -hulpmiddelenbeleid en ons Ervaringsboek Wmo-hulpmiddelen.
Zelfstandigheid en zorgen over de toekomst
Bijna de helft van de mensen geeft aan dat ze zich onvoldoende ondersteund voelen vanuit de Wmo; dit gaat zowel over zelfredzaamheid als participatie. De gevolgen hiervan zijn groot: mensen met een levenslange, levensbrede beperking ervaren een gebrek aan zelfstandigheid, zijn afhankelijk van anderen om hun leven te leiden en kunnen niet meedoen aan alledaagse bezigheden.
Verder is het verontrustend dat de helft van de mensen zich veel zorgen maakt over ondersteuning vanuit de Wmo in de toekomst. Ze zien dat er steeds meer bezuinigd wordt en vrezen daardoor hun zelfstandigheid steeds meer te verliezen en in een isolement terecht te komen. Aanvullend maken ze zich zorgen over een mogelijke inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor de Wmo.
In gesprek met wethouder
Er zijn verbeteringen nodig om de Wmo passend te maken voor mensen met een levenslange, levensbrede beperking. En om hun zorgen over de toekomst weg te nemen. Wij gaan daarom met wethouder Scholtes (Zorg) in gesprek over de uitkomsten van dit onderzoek en werken aan een nieuwe toekomstvisie rondom de verschillende doelgroepen binnen de Wmo.